Rijbewijs: wat is er veranderd en hoe geraak je erdoor?

Zowel in Vlaanderen, Brussel als Wallonië moesten het theoretische en het praktische rijexamen aan een grondige hervorming geloven. Maar wat is er veranderd en hoe vergroot je je slaagkansen tot het maximum? Wij helpen je op weg.

Wie vandaag wil slagen voor zijn rijbewijs, moet dat anders doen dan twee jaar geleden. Het rijexamen werd namelijk helemaal hervormd. Zo is er het terugkommoment dat verplicht is voor beginnende bestuurders die in Vlaanderen na 1 oktober 2017 een voorlopig rijbewijs aanvragen en zes tot negen maanden na het behalen van een rijbewijs in Vlaanderen wonen. Het eerste terugkommoment kan starten op 1 januari 2019.

In Brussel en Wallonië werd niet alleen het praktijkexamen grondig veranderd, maar kreeg ook het theoretisch examen enkele forse aanpassingen. Daar wordt net zoals in Vlaanderen onderscheid gemaakt tussen een gewone fout die je 1 punt van de 50 in totaal kost, en een zware fout die voor een vermindering van 5 punten zorgt. In Brussel wordt het praktijkexamen dan weer in 4 fasen opgedeeld, waar je in Wallonië rekening moet houden met 3 manieren om je klaar te stomen voor het rijexamen.

Vlaams Gewest

Zoals hierboven reeds vermeld, wordt er vandaag overal in België een onderscheid gemaakt tussen zware overtredingen en lichte fouten. Die eerste kosten je 5 punten, ofwel 10 procent van je puntentotaal, die laatste slechts 1 punt - zoals de meesten van ons het systeem nog kennen.

Het terugkommoment is verplicht na zes tot negen maanden zelfstandig op de weg rijden. Het is een opleiding die vier uurtjes in beslag neemt en uit drie onderdelen bestaat, vaak in een groep van zes tot vijftien deelnemers. Je maakt kennis met elkaar, doet praktijkoefeningen op een afgesloten terrein en sluit af met een groepsgesprek over bijvoorbeeld je houding als chauffeur. Hier wordt onder andere dronken rijden gesimuleerd of zal je oefenen op een noodstop maken. Bedoeling is je rijvaardigheden extra aan te scherpen en je bewust te maken van gevaren op de weg. Zo’n terugkommoment kost 120 euro, waarvan de overheid 20 euro betaalt. Wie te laat is, betaalt zo’n 50 euro extra. Het terugkommoment helemaal niet volgen wanneer dit toch verplicht is, is geen goed idee. Dan riskeer je een bestraffing van 4.000 euro.

Waar je vroeger na drie maanden oefenen voor je definitieve rijbewijs kon gaan, werd die termijn opgetrokken naar negen maanden. Ontvang je dus bijvoorbeeld op 1 januari 2019 je voorlopig rijbewijs, dan mag je pas op 1 oktober 2019 je praktijkexamen plannen. Deze regel geldt voor iedereen die na 1 oktober 2017 een voorlopig rijbewijs aanvroeg.

Een laatste verandering is het verplichte vormingsmoment voor ouders, familieleden of vrienden die je willen leren rijden. Dit is een opleiding die drie uur duurt en is tien jaar geldig.

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Naast het feit dat je hier een onderscheid hebt tussen zware overtredingen en lichte fouten bij het theoretisch examen, is er ook een regeling rond het aantal zware fouten. De kandidaat mag maximaal negen lichte fouten, of een zware fout en vier lichte fouten maken. Vanaf twee zware overtredingen ben je niet geslaagd.

Wat is er specifiek anders voor Brussel dan in Vlaanderen en Wallonië?

1. Beide examens kunnen hier ofwel in het Frans ofwel in het Nederlands afgelegd worden. Ben je geen van beide landstalen machtig, dan kan je het examen in het Engels of Duits afleggen en word je bijgestaan door een tolk die wordt gekozen door het examencentrum.
2. Nog speciaal voor Brussel: er worden bijkomende sancties opgelegd aan kandidaten die betrapt worden op fraude of kandidaten die de orde verstoren. In het geval van fraude word je gedurende 1 jaar uitgesloten van een nieuwe poging, in het geval van ordeverstoring bedraagt die termijn 6 maanden.
3. Een derde verschilpunt gaat over de verschillende opleidingstrajecten. In Brussel zijn dat er sinds 1 november vier in plaats van twee. Wat houdt dat precies in? Wel, na het behalen van je voorlopige rijbewijs heb je de keuze tussen vier manieren om je voor te bereiden op je praktijkexamen. Ofwel ga je voor een stage van minstens 9 maanden zonder verplichte rijlessen, ofwel voor een stage van minstens 6 maanden met minimum 14 uur rijlessen, ofwel kies je voor minstens drie maanden voorbereidingstijd en minimum 20 uur rijlessen, ofwel mag je meteen examen doen wanneer je minimum 30 uur rijlessen volgde.

Ben je klaar voor dat praktijkexamen, dan moet je alsnog een EHBO-examen en een verplichte risicoperceptietest afleggen. Die laatste peilt naar hoe goed je bent in potentiële gevaren herkennen. En tijdens je rijexamen wordt ook verwacht dat je een bestemming vindt zonder instructies van de examinator. Een hele boterham, maar hier vind je alvast een handig overzicht terug.

Waals Gewest

Net zoals in Vlaanderen en Brussel wordt een verschil gemaakt tussen zware overtredingen en lichte fouten in je theoretische rijexamen. Maar wat is een zware fout? We hebben het hier over fouten zoals door het rode licht rijden of een volle witte lijn negeren.

Ben je hiervoor geslaagd, dan heb je in het Waals Gewest de keuze tussen drie verschillende opleidingen.

• De eerste is de ‘vrije opleiding’ met een of meerdere begeleiders en zonder rijschool, waarvoor je minstens drie maanden moet oefenen. Tijdens die drie maanden moet je minstens 1.500 kilometer afleggen én slagen voor een risicoperceptietest. Deze digitale test vraagt je om gevarenzones te herkennen in veelvoorkomende verkeerssituaties. Scoor je op alle vlakken goed, dan mag je onder bepaalde voorwaarden ook alleen rijden.
• De tweede is de rijschoolopleiding waarbij zo goed als niets verandert. Alleen heb je nu de risicoperceptietest waarvoor je moet slagen en het geschiktheidscertificaat dat je van de rijschool krijgt. Dit document heb je nodig om na 20 uur rijlessen alleen op de weg te rijden.
• Het laatste opleidingstype heet ‘directe toegang’. Dit is mogelijk sinds 1 juli 2018, waarbij je het praktijkexamen mag afleggen zonder voordien een rijopleiding gevolgd te hebben. Je moet wel 25 jaar oud zijn en 30 uren rijschool hebben gevold, én een attest van het geslaagde theoretisch examen en de risicoperceptietest hebben.

Zo kom je het praktijkexamen vlekkeloos door

#1 Plan je rijexamen ’s ochtends in

Om ervoor te zorgen dat je stressniveau tijdens het examen op een laag peil blijft, is het een goed idee om je examen ’s ochtends in te plannen. Doe dit ofwel als eerste van de dag, om 7 uur ’s ochtends, ofwel rond 10 uur. Met andere woorden: vlak voor of vlak na de spitsuren geniet je van rust op de weg en zit je niet al een hele dag te piekeren. Belangrijk is ook dat je een nacht van minstens acht uren slaap achter de rug hebt. Zo stap je uitgerust de wagen in en is jouw examen voorbij wanneer de meesten hun dag nog moet starten.

#2 Ga voordien nog snel even langs je instructeur

Volgde je rijlessen of leerden je ouders je de kneepjes van het vak? Hoe dan ook is het een goed idee om de dag voor je examen te oefenen alsof het echt is. Je instructeur mag enkel navigeren, maar de rest doe je helemaal zelf. Loopt dit vlot, dan ben je er al meer gerust in om de dag nadien iemand op je achterbank te hebben.

#3 Doe een ‘power pose’ voor je examen

Onderzoek toont aan dat het aannemen van een krachtige houding je stressniveau verlaagt en je zelfvertrouwen vergroot. Doe dit wanneer je vlak voor het examen nog even langs het toilet loopt. Voeten een halve meter uit elkaar, armen in je zij of in de lucht en kin omhoog. Houd de pose zo’n dertig seconden aan en je bent klaar om de wereld – of toch je examinator – te verstommen met je rijkunsten.

Hoog tijd om die eerste wagen aan te schaffen? Simuleer hier je autolening of ontdek de Beobank-autoverzekeringen