Mag je zomaar geld lenen aan een vriend of familielid?

Je (klein)kinderen geld lenen om een huis te kopen of bouwen: iedere ouder heeft er al weleens over nagedacht. Of wanneer een vriend op je af stapt en vraagt of hij een kleine som geld kan lenen, heb je misschien geen idee hoe te reageren. Wij geven je alle informatie mee voor wanneer het zover is, want met geld mag je niet roekeloos omgaan.

Papier of geen papier?

Wettelijk gezien ben je niet verplicht om een papieren overeenkomst af te sluiten, maar het vermijdt wel discussies en misverstanden. Als een vriend je om een lening vraagt, bestaat de mogelijkheid dat de bank een lening weigerde en hij ernstige financiële problemen heeft. Het is dus belangrijk dat alle betrokken partijen aan tafel gaan zitten en een grondig gesprek voeren vooraleer ze centen en handtekeningen uitwisselen. Als ouder of als partner ligt het soms moeilijk om iets op papier te zetten, maar beter voorkomen dan genezen.

Wie iets op papier heeft staan, heeft het recht om zijn geld op de afgesproken tijdstippen te claimen. Zonder leningsovereenkomst heb je als schuldeiser niets te zeggen: het is jouw woord tegen dat van de andere partij – en als jij niets kan bewijzen, kan je ook niets opeisen. Wij raden het je dus sterk aan om voor de papieren versie van een vriendschappelijke lening te gaan: je kan deze door een notaris laten opmaken, of het gewoon zelf doen.

Hoe begin ik eraan?

Voor grote sommen geld moet je een leningsovereenkomst opstellen. Gaat het om een kleine lening, dan volstaat een schuldbekentenis door diegene die geld nodig heeft. Deze hoeft enkel door de schuldenaar ondertekend te worden en moet bij voorkeur volledig met de hand geschreven worden. Dat kan heel beknopt zijn, zoals bijvoorbeeld:
 

De heer/en of mevrouw … erkent/erkennen de som van … euro verschuldigd te zijn
aan de heer en/of mevrouw …. .

Gedaan te … op … .

Verplicht met de hand geschreven: “Goed of goedgekeurd voor … euro.”

Handtekening schuldenaar
 

Wie een groter bedrag leent en ervoor kiest om zelf een leningsovereenkomst op te stellen, moet weten dat er een aantal verplichte vermeldingen aan te pas komen. Het spreekt voor zich dat beide partijen genoemd moeten worden (naam, voornaam, adres, woonplaats). Daarnaast moeten ook het bedrag, de duurtijd, rentevoet, data van betalingen, het rekeningnummer van de ontvanger, eventuele waarborgen en hoe er betaald zal worden – verplicht op de overeenkomst staan. Je maakt het document in tweevoud op, laat iedere bladzijde paraferen en laat voor de handtekening ‘gelezen en goedgekeurd schrijven’ – dat is namelijk nog meer sluitend dan enkel een handtekening

Tenslotte moet je er resoluut voor kiezen om iedere betaling via overschrijving te doen, dat is in het belang van alle partijen. Zo kan de schuldeiser aantonen dat hij het bedrag wel degelijk uitgeleend heeft en kan de schuldenaar aantonen dat hij de som correct afbetaalt. Spreek ook af om bij iedere overschrijving dezelfde mededeling te plaatsen, bijvoorbeeld ‘Lening van 01/01/2017 tussen Frank Peeters en Inge Claes van 10.000 euro met vervaldag 01/01/2022’. Dat maakt het voor iedereen overzichtelijk en de combinatie van een leningsovereenkomst en de overschrijvingen mét mededeling, geven opnieuw sluitend bewijs voor de lening.

De winwinlening

Sinds 2011 moedigt de Vlaamse overheid particulieren aan om te lenen aan kleine of middelgrote Vlaamse ondernemingen. Hoe? Met de zogeheten winwinlening. Je kan op een makkelijke en voordelige manier investeren in de zaak van een vriend, vriendin of familielid. In ruil voor deze investering geniet je van belastingvoordelen én je hebt nog eens de garantie dat je geld alleen maar in het belang van de zaak geïnvesteerd wordt.

Als particulier is dit dus een goede optie omdat je weet waar je geld heen gaat én je haalt er zelf nog eens financieel voordeel uit. Als zelfstandige is het dan weer makkelijker om aan te kloppen bij vrienden of familie voor wat financiële hulp. Je kan tot 200.000 euro aan winwinleningen afsluiten, met een maximum van zo’n 50.000 euro per kredietverstrekker.

Tips en weetjes

Er zijn uiteraard nog enkele zaken die je moet weten voordat je beslist om geld uit te lenen. Wij zetten de belangrijkste op een rijtje:

• Haal je geld van een spaarrekening, dan loop je interesten mis. Maar wie rente aanrekent, moet daar een roerende voorheffing op betalen en dus aangeven bij de belastingen. Een keuze die je goed moet afwegen, dus.

• Ben je als schuldeiser niet gehuwd onder scheiding van goederen, dan moet je echtgenoot/echtgenote ook handtekenen.

• Wie helemaal zeker wil zijn, kan zijn contract laten registreren in een registratiekantoor met een eenmalige kost van 25 euro. Zo heeft je overeenkomst een vaste datum.

• Je kan een lening aan je kinderen op eender welk tijdstip omzetten in een schenking.

• Ga je geld aan iemand lenen? Vraag dan even na of je niet van een belastingvoordeel geniet. Leen je aan je kinderen om te verbouwen, dan kan je misschien wel tot 625 euro per jaar fiscale korting krijgen.