De pensioenplannen van de regering: wat zit er voor u in?

De regering heeft grootse plannen om onze pensioenen te hervormen. Wat gaat er allemaal veranderen en wat betekent dat voor uw portemonnee?

Minister van Pensioenen Karine Lalieux maakte in september haar grote pensioenhervorming bekend, met heel wat nieuwigheden. Let wel, de plannen van de minister zijn niet meer dan dat: plannen. Het dossier is nog steeds lopende en er wordt binnen de regering nog volop over onderhandeld. Dat gezegd zijnde, laten de intenties van Lalieux toch een duidelijke marsrichting zien. Daarnaast zijn er trouwens ook verschillende eerder besliste maatregelen van de regering die de komende maanden en jaren concreet worden.

Minimumpensioen omhoog

Zo was de regering het bijvoorbeeld al eens over de verhoging van het minimumpensioen tot ongeveer 1.500 euro (tegen 2024), maar de minister maakt de toegang daartoe ook een stuk soepeler. De basisvoorwaarde voor het minimumpensioen blijft een loopbaan van 30 jaar, maar de minister stelt voor dat daarvan effectief slechts tien jaar gewerkt moet worden en dan nog tegen “maar” gemiddeld 104 dagen per jaar.

Volgens het plan van de minister zal ook een carrière van 42 jaar genoeg zijn om voor de wettelijke pensioenleeftijd te kunnen stoppen met werken. Wie dus op zijn achttiende aan de slag ging, kan al op 60 jaar met pensioen. Wie eraan begon op 22 kan stoppen op zijn 64e. De “normale” pensioenleeftijd ligt nog altijd op 65, maar zal, zoals eerder afgesproken, wel in twee fases opgetrokken worden, naar 66 vanaf 2025 en naar 67 vanaf 2030. Daar verandert de nota-Lalieux niks aan.

Hoger loon, hoger pensioen

Tegelijk krijgen ook hogere inkomens zicht op een hoger pensioen, door het zogenaamde pensioenplafond op te trekken. Dat was een maatregel die al eerder was beslist. Dat plafond is het maximale brutoloon dat als basis gebruikt wordt om het wettelijk pensioen te berekenen. Zodra het loon door het plafond gaat, stijgt het wettelijk pensioenbedrag niet meer. De komende jaren, tot 2024, zal het plafond stelselmatig opgetrokken worden, met 2,38%.

Bij dat hogere pensioenplafond duikt echter meteen ook een praktische angel op. Mensen in hogere loonschalen, krijgen doorgaans ook een groepsverzekering met een aanvullend pensioenkapitaal, betaald door de werkgever. Hoeveel de werkgever bijdraagt, wordt meestal berekend in twee stappen: een percentage op het verdiende loon tot het loonplafond en een hoger percentage op het deel boven het loonplafond, vaak in de combinatie 3% - 10%.

Door het loonplafond op te trekken, betaalt de werkgever dus het kleinere percentage (3%) op een groter bedrag. En dat kan een werknemer veel geld kosten. Voor jonge werknemers, die nog 40 jaar moeten werken, kan het aanvullend pensioen zo 20% lager uitvallen, berekende HR-groep Mercer. Zeker bij lagere en middenkaders die nét boven het loonplafond zitten, kan de negatieve impact groot zijn.

Vaarwel, correctiecoëfficiënt

Ook voor zelfstandigen zal er wat veranderen, want de zogenaamde correctiecoëfficiënt wordt vanaf volgend jaar afgeschaft. Deze maatregel is gebaseerd op een wetsvoorstel van minister van Zelfstandigen David Clarinval (MR). De nieuwe berekeningswijze houdt in dat het zelfstandigenpensioen vanaf nu berekend wordt op de volle 100% van het beroepsinkomen. Sinds 1984 was er een correctie ingebouwd waarmee dat slechts op 69% werd berekend. Dat wordt nu dus afgeschaft. Op een volledige loopbaan kan dat vele honderden euro’s per maand extra opleveren aan zelfstandigen.

Een andere maatregel die zelfstandigen zal interesseren, is de herwaardering van het proportionele pensioen. Nu krijgen de meeste zelfstandigen nog een wettelijk minimumpensioen omdat dat voor hen vaak voordeliger is. De regering gaat het proportionele pensioen (gebaseerd op de beroepsinkomsten, de lengte van de loopbaan en de gezinssituatie) verhogen. Het pensioenbedrag voor elk inkomstenjaar tot en met 2020 wordt verhoogd met 1,7%. Vanaf 2021 geldt dan de afschaffing van de correctiecoëfficiënt.

Pensioenbonus

De regering wil dus verschillende pensioenen omhoogtrekken, maar er komen ook maatregelen die ons langer aan het werk moeten houden. Zoals al gesteld, zal bijvoorbeeld een loopbaan van 42 jaar volstaan om op 60 met pensioen te gaan. Wie echter de volledige loopbaan van 45 jaar wil presteren, kan profiteren van de zogenaamde pensioenbonus die minister Lalieux voorstelt (en die eigenlijk opnieuw ingevoerd zal worden). Die bonus houdt in dat het jaarbedrag van je pensioen verhoogd wordt met € 2 bruto per extra gewerkte dag, bovenop de 42 jaar.

Een ander idee van Lalieux om de arbeidsgraad in ons land te stimuleren, is de invoering van een deeltijds pensioen (ook een oud idee dat al enkele jaren de ronde doet). Dat geeft werknemers de mogelijkheid om tijdens hun laatste werkjaren deeltijds te werken en deeltijds een pensioen te krijgen. Het deeltijds pensioen kan ingaan vanaf het moment dat de werknemer op vervroegd pensioen kan. Hij of zij zou dan kunnen kiezen tussen een halftijds of een vijfde pensioen. Op die manier kan bijvoorbeeld een halftijds loon gecombineerd worden met een halftijds pensioen.

Goednieuwsshow

Het lijkt er dus op dat de pensioenplannen van Lalieux voor elk wat wils bieden: elke beroepscategorie gaat erop vooruit en voor iedereen ligt er een hoger pensioen te wachten. Dat was meteen ook een van de grootste kritieken op het plan: de betaalbaarheid is te weinig gefundeerd. Of zoals arbeidseconoom Stijn Baert (UGent) het op de VRT scherp verwoordde: “Dit is ongeloofwaardig en een budgettair luchtkasteel.” Wordt dus ongetwijfeld vervolgd …

Zelf iets doen?

Moet u zelf iets doen om van al deze nieuwe maatregelen te profiteren (gesteld uiteraard dat degenen die nog niet zijn goedgekeurd er ook effectief gaan komen)? Nee, dat hoeft u niet, er komt dus geen administratieve mallemolen bij kijken. Alle nieuwe wetgeving wordt automatisch aangepast aan uw persoonlijke pensioen.

Wilt u zelf al eens nakijken hoe uw pensioen er later zal uitzien? Op www.mypension.be kunt u uw persoonlijk dossier opvolgen, inclusief de maandbedragen zoals die vandaag gelden.

Opgepast, de hierboven beschreven maatregelen zijn onderhevig aan veranderingen in de toekomst.