Eigendomsvoorbehoud: beveilig je verkoop!

Je verkoopt goederen aan een van je klanten, maar die gaat failliet vóór je factuur betaald is. Laat je niet verrassen en voeg een clausule over eigendomsvoorbehoud toe! Er is geen enkele reden waarom je zou afzien van zo’n waarborg of zekerheid …

Je hebt waarschijnlijk al ondervonden dat je algemene verkoopvoorwaarden onmisbaar zijn om je commerciële relaties in goede banen te leiden. Een handige bepaling die er zeker niet in mag ontbreken, is de clausule van “eigendomsvoorbehoud”. De specifieke reden waarom je deze contractuele clausule in je algemene verkoopvoorwaarden opneemt, is om je te beschermen tegen een mogelijk faillissement van je klanten. Door deze clausule blijf jij immers de eigenaar van de verkochte goederen tot ze volledig betaald zijn.

Een niet te verwaarlozen zekerheid!

Een concreet voorbeeld maakt veel duidelijk. Stel dat je een nieuwe machine aan een klant verkoopt en levert. Hij beschikt over een termijn van 3 maanden om je factuur volledig te betalen. Maar je hebt pech: je klant gaat een maand later al failliet … Als je niets hebt gedaan om je te beschermen, heb je niet alleen geen betaling ontvangen, maar ben je ook je machine kwijt. De kansen om ze via gerechtelijke weg te recupereren na de afwikkeling van het faillissement zijn beperkt. En wat als je wel aan een clausule van eigendomsvoorbehoud had gedacht? Dan blijft de machine je eigendom zolang ze niet volledig is betaald. En kan je ze wel nog recupereren!

Jezelf beschermen …

Het principe is eenvoudig, je moet er alleen maar aan denken … De ideale procedure is dat je deze clausule opneemt in je algemene voorwaarden, die je vervolgens aan je klanten bezorgt (in je offertes, op je bestelbonnen, je facturen enz.). Als het om een consument gaat (dus geen transactie tussen twee professionele partijen), vraag je dat hij schriftelijk akkoord gaat (met zijn handtekening en de vermelding “voor akkoord”). De zekerheid moet in elk geval uiterlijk op het ogenblik van de levering van de goederen gevestigd zijn. Denk er ook aan dat jij het bewijs zal moeten leveren bij eventuele twijfel.

Twee zekerheden zijn beter dan één, Jean de La Fontaine

Nu nog efficiënter …

Het systeem van de zekerheden op roerende goederen is onlangs hervormd door een wet, die op 1 januari 2018 van kracht wordt. Het eigendomsvoorbehoud krijgt een grotere draagwijdte. De clausule geldt voortaan ook als je goederen niet meer duidelijk identificeerbaar zijn of werden verwerkt. Ze is zelfs van toepassing als de verkochte goederen door je klant in een onroerend goed werden bevestigd (bijvoorbeeld een cv-ketel die in een appartement werd geïnstalleerd). In dit laatste geval dien je de clausule wel vooraf in een zogeheten pandregister te registreren. Onder bepaalde voorwaarden beschermt de nieuwe reglementering je ook als je klant - zonder je toestemming - de goederen aan iemand anders doorverkoopt.

Hou rekening met enkele beperkingen

Eigendomsvoorbehoud is een heel interessante zekerheid, maar er gelden wel enkele beperkingen. Als je klant in een gerechtelijke reorganisatie zit, kan je de clausule niet toepassen. Bovendien mag je er geen enkel voordeel bij hebben dat je zou verrijken (bijvoorbeeld door de prijs op te trekken). Ten slotte wordt deze zekerheid in een internationale context soms beperkt door de lokale wetgeving. Reden te meer om er aandachtig mee om te springen …

Nog een laatste tip: aangezien je er alle belang bij hebt om gebruik te maken van het eigendomsvoorbehoud, mag je zeker niet aarzelen om advies te vragen aan een specialist. Hij kan je algemene verkoopvoorwaarden nakijken of je helpen in een concreet geval.