Uw spaargeld kost u meer dan u zou denken!

Alle artikels van onze serie "Belgen en hun geld":

1. De resultaten van de grote geldenquête | 2. Banken na de crisis | 3. Evolutie van de koopkracht | 4. Spaargeld en inflatie

Volgens de enquête van Beobank – Knack/Le Vif* is meer dan één Belg op twee bereid om zijn geld bij de bank weg te halen als hij ervoor moet betalen om zijn spaargeld op de rekening  laten staan. Nochtans zijn uitermate veel Belgen bereid om verlies aan koopkracht te aanvaarden.

‘De gemiddelde opbrengst van 0,12% op spaarrekeningen is verre van voldoende om de inflatie in België van meer dan 2% te compenseren’ zegt Marc Danneels. Spaarders verliezen dus meer dan 2% van hun koopkracht op jaarbasis maar blijven toch hun spaarboekje spijzen. Eind februari stond er meer dan 261 miljard euro op de gereglementeerde spaarrekeningen van ons koninkrijk. . “Dat is veel meer dan de liquiditeitsreserves die de huishoudens nodig hebben”, vervolgt de Chief Investment Officer van Beobank

Een aanhoudende daling van de rente

Op 10 jaar tijd steeg de pot van de Belgische spaarboekjes met 68%. En dat terwijl de aangeboden rentetarieven als sneeuw voor de zon smolten. De meeste banken houden zich aan het wettelijk minimum van 0,11%, inclusief de getrouwheidspremie. ‘Deze daling van de rente weerspiegelt het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB)’ verduidelijkt Marc Danneels.

‘De bank van de banken in de eurozone heeft de ‘refirente’ verlaagd naar 0%’. In het kielzog van deze herfinancieringsrente werden de rentetarieven op spaarrekeningen meegesleept. ‘Dat wordt nog versterkt door de negatieve rente van -0,40% voor de deposito’s van financiële instellingen bij hun centrale bank.’

Deze maatregel betekent een aanzienlijke kost voor de financiële sector die gedwongen wordt zijn indirecte verliezen op de deposito’s van klanten op te vangen via andere activiteiten.

Hoe minder het spaargeld gebruikt wordt om de economie te ondersteunen, hoe langer de Europese Centrale Bank haar laag rentebeleid zal voortzetten.

-Marc Danneels, Chief Investment Officer bij Beobank

Wantrouwige spaarders

‘Naast het installeren van lage intrestvoeten voor leningen is de doelstelling van het monetaire beleid het sparen te ontmoedigen en het beleggen in aandelen en obligaties aan te moedigen. Deze producten zijn economisch interessanter omdat ze initiatieven van bedrijven en de overheid financieren.’

De Belgen blijven echter vasthouden aan hun spaarboekje. Bijna 3 op 4 bevraagden van onze enquête* bevestigen dat ze verder blijven sparen terwijl iets meer dan 1 op 3 verklaart te beleggen. ‘Dit weerspiegelt een diep wantrouwen’, aldus Marc Danneels. De Chief Investment Officer van Beobank benadrukt dat de spaarders nog steeds getekend zijn door de daling van de beurzen tijdens de krach van 2000-2003 en natuurlijk de financiële crisis van 2008. Tegelijkertijd zijn er voortdurende spanningen – omdat de wereldwijde stijging van de beursindexen sinds maart 2009 met name mogelijk is gemaakt door de staatsschuldcrisis in de eurozone – en sinds kort ook grote politieke onzekerheden.

De twee meest opmerkelijke gebeurtenissen zijn uiteraard de beslissing van het Verenigd Koninkrijk om de Europese Unie te verlaten en de verkiezingsoverwinning van Donald Drumpf in de Verenigde Staten. Deze opkomst van het populisme dreigt zich over te zetten naar andere landen, waardoor de onzekerheid alleen nog maar vergroot. De regelmatige koerswijzigingen van de 45^ste president van de Verenigde Staten illustreren dit. 

Het sneeuwbaleffect

‘In een dergelijke context is het begrijpelijk dat de belegger de neiging heeft om voorzichtig te zijn. Dat is een normale psychologische reflex maar het is niet per se de goede richting. De twijfels, de marktcorrecties en zelfs de val van de markten maken inderdaad deel uit van de evolutie van de financiële markten. Twee wereldoorlogen, een Grote Depressie en vele andere crisissen hebben de beurzen er niet van weerhouden om steeds vooruitgang te boeken gedurende de gehele twintigste eeuw’.

Marc Danneels stelt ook dat de voorzichtigheid van de spaarders een sneeuwbaleffect creëert. ‘Hoe minder de spaartegoeden gebruikt worden om de economie te ondersteunen, hoe meer de Centrale Bank een laagrentebeleid zal voeren. De impact ervan wordt nog versterkt omdat de commerciële banken geconfronteerd worden met een strengere reglementering. Hun kredietcapaciteit ligt dus lager voor eenzelfde hoeveelheid geïnde deposito’s.’

Licht herstel in de maak

Volgens de specialist van Beobank tonen de Belgische gezinnen zich geleidelijk aan minder voorzichtig. Ze informeren zich meer over beleggingen en hun tegoeden op spaarrekeningen zijn licht gedaald sinds de herfst van 2016. Dat gaat gepaard met een herstel van de economie in de eurozone in de afgelopen trimesters. ‘Maar deze evolutie blijft alsnog te beperkt opdat de monetaire autoriteiten hun beleid snel zouden veranderen. De rentetarieven zullen dus nog een tijd laag blijven in de eurozone hetgeen de potentiële interesse in beleggingen versterkt.

* Onderzoek uitgevoerd door TNS-Kantar door middel van een steekproef van 1000 Belgen ouder dan 18.