Binnen een onderneming moet je de emoties net zo goed leren beheren als het geld

Omgaan met je energie en je emoties, een luisterend oor bieden en – waarom niet – je partner erbij betrekken ... Dat zijn enkele adviezen van Murielle Machiels, de voormalige CEO van Uitgeverij Plantyn. Ze heeft het overnameproces van een onderneming zelf meegemaakt en weet hoe je de onderhandelfase het beste aanpakt.

Het is een jaar vóór de overdracht van de onderneming. Wat zijn op dit moment de agendapunten, de prioriteiten voor de overdragende partij?

Murielle Machiels: "Laten we allereerst niet vergeten dat de overdracht van een onderneming een proces is dat heel wat tijd in beslag neemt en meerdere fasen omvat. En dat je tijdens elk van die fasen je waarden in gedachten moet houden en met je bezorgdheden moet weten om te gaan. Een jaar voorafgaand aan de grote dag is het belangrijk dat je je energie in de juiste banen leidt. Het overdragen van een bedrijf is immers een energieverslindende taak. De ene persoon heeft meer energie dan de andere. Stel jezelf daarom de volgende vragen: wat maakt dat ik me goed voel nadat ik iets heb gedaan, en wat maakt dat ik me uitgeput voel? Met andere woorden: wat kost me energie en waar krijg ik juist energie van? Ik zal een voorbeeld geven. Als overdragende partij ontvang je een e-mail waarin op een rijtje wordt gezet wat er allemaal mis is met je onderneming. Daar word je natuurlijk nijdig van. Maar in plaats van dan meteen te reageren, is het beter om de onderliggende bezorgdheden te identificeren die de basis vormen voor de kritiek – en om na te gaan of die bezorgdheden terecht zijn. Vervolgens moet je ervoor zorgen dat je meer energie krijgt. Dat doe je op de manier die voor jou werkt: je gaat sporten of je gaat je juist ontspannen ..."

Wat gebeurt er als je je energie en je bezorgdheden niet in de hand houdt?

M. M.: "In het leven worden we voortdurend geconfronteerd met opportuniteiten en met dreigingen. De e-mail die ik zonet noemde, komt over als een dreiging. Je stelt jezelf onbewust de vraag: kan ik de zaken wel aan? Is het antwoord ja, dan heb je de moed om je comfortzone te verlaten, zodat je kansen grijpt of problemen oplost. Daar groei je van. Is het antwoord nee, dan stel je de kans of de dreiging kleiner voor dan die is, of je geeft iemand anders de schuld van het probleem. In dat geval kun je de zaken lange tijd blijven ontkennen – en dat is heel gevaarlijk, want dat kan erop uitlopen dat je het opgeeft of dat je je kwaad maakt. Als je het probleem daarentegen actief aanpakt, kom je uit op een gevoel van aanvaarding en enthousiasme. Aanvaarding wil niet zeggen dat je het overal mee eens bent, maar dat je erkent dat er een dreiging of een opportuniteit is en daarmee omgaat. Door energie op te doen en met je bezorgdheden om te gaan, ben je beter in staat om vanuit een positieve dynamiek te handelen."

Merkt de overnemer daar ook iets van?

M. M.: "De overnemer zal vroeg of laat merken dat de overdragende partij kwaad is of de boel heeft opgegeven. Wat kan hij op zo'n moment doen? Een luisterend oor bieden. Binnen een onderneming moet je de emoties net zo goed leren beheren als het geld of de klantenportefeuille. Een luisterend oor bieden betekent dat je luistert en vragen stelt om beter te begrijpen wat er gaande is – en dat je geen ongevraagd advies biedt. Je moet je vooral ook niet verdedigen tegen eventuele beschuldigingen van de kant van de overdragende partij. Zo bouw je de spanning af. En bovendien breng je zo iets heel belangrijks tot stand voor beide partijen: vertrouwen. Dat is essentieel. Ga regelmatig met de andere partij om de tafel zitten en bespreek de dingen die voor beide partijen van belang zijn."

Zijn er tijdens de onderhandelfase nog andere dingen om niet te vergeten?

M. M.: "De partners! Tijdens die ontmoetingen kunnen beide partijen ook hun levenspartners meebrengen. Want ook die hebben bezorgdheden waar je rekening mee moet houden. In dit verband is de overdragende partij degene die de richting bepaalt. In sommige gevallen is diens partner bij het proces betrokken, in andere gevallen niet. En de overnemer moet vooral niet vergeten dat hij iemands baby overneemt, een persoonlijk project. Een bedrijf is geen tweedehands auto."