Omgaan met bezorgdheden is van cruciaal belang bij de overdracht van een onderneming

Tijdens het overdrachts- of overnameproces van een onderneming spelen meerdere bezorgdheden mee. Murielle Machiels, voormalig CEO van Uitgeverij Plantyn, heeft het overnametraject zelf doorlopen. Ze gaat in op 3 punten van zorg en geeft tips om daarmee om te gaan.

Wanneer je klaar bent om je bedrijf over te doen, de "waarom-vraag" hebt beantwoord en je begint voor te bereiden op de overdracht, wat is dan de volgende stap?

Murielle Machiels: "Dit is het moment waarop je je onderneming objectief moet evalueren om de verkoop voor te bereiden. De overdragende partij moet hierbij een beroep doen op consultants en specialisten. Tijdens deze fase moeten twee belangrijke punten worden benadrukt. Allereerst moet je als overdragende partij om weten te gaan met de bezorgdheden die samenhangen met het feit dat externe waarnemers je bedrijf gaan beoordelen. Dit betekent immers dat ze een oordeel gaan vellen over je levenswerk. En er zijn altijd wel dingen die niet precies lopen zoals het moet en die voor verbetering vatbaar zijn. Het feit dat je je hierop voorbereidt – meestal gedurende zo'n drie jaar voorafgaand aan de effectieve overdracht van het bedrijf – betekent dat je de koers nog aardig kunt bijstellen, maar je moet toch aanvaarden dat er over je wordt geoordeeld …! Dat is niet gemakkelijk. Vervolgens moet je je werknemers geruststellen, want die maken zich ook zorgen over de aangekondigde overdracht van het bedrijf. Je moet luisteren naar wat je werknemers hierover te zeggen hebben en antwoord geven op de vragen die ze (zich) daarbij stellen."

Met welke bezorgdheden moet de overdragende partij omgaan?

M. M.: "Er moet aan 3 belangrijke behoeften worden voldaan. Allereerst is er de financiële zekerheid. Ga ik het wel redden? Dit is essentieel, maar het financiële aspect is niet het enige dat telt. Als tweede is er de behoefte om ergens bij te horen. We willen allemaal deel uitmaken van een gemeenschap: familie, vrienden, collega's, medewerkers en zo verder. Maar wanneer je je bedrijf van de hand doet, raak je een groot aantal contacten en netwerken kwijt. Als derde is er de behoefte aan erkenning. Heeft mijn werk wel waarde gehad? Deze 3 bezorgdheden vertalen zich naar 3 vragen: heb ik wel genoeg, geeft er wel iemand om mij en ben ik wel goed genoeg?"

Krijgt de overnemer met dezelfde bezorgdheden te maken?

M. M.: "Ja, beide partijen delen deze zorgen. Ze vragen zich allebei af: ga ik dit wel redden? De een vraagt zich af of hij wel genoeg krijgt en hoe hij het na afloop van de overdracht gaat rooien; de ander vraagt zich af of hij de uitdaging wel aankan en of hij het bedrijf wel kan laten draaien. Want lukt dat niet, dan zit hij met een mislukt bedrijf en zware schulden. Aan het financiële aspect denkt iedereen, maar veel mensen staan niet stil bij de andere twee behoeften (ergens bij horen en erkenning krijgen). Toch zijn die ook heel belangrijk."

U geeft aan dat het voor beide behoeften belangrijk is om deel uit te maken van een netwerk.

M. M.: "Inderdaad. Het gebeurt maar al te vaak dat het hoofd van een onderneming het zo druk heeft met zijn werk, dat hij zijn familie en vrienden verwaarloost. Nadat zo iemand zijn bedrijf heeft overgedragen, is hij dat professionele netwerk kwijt. Het is niet gemakkelijk om dan een nieuw netwerk op te bouwen. Daar komt nog bij dat hij zijn status van baas kwijt is, samen met een deel van zijn professionele erkenning. Dan ga je op zoek naar een andere vorm van erkenning. Ook de overnemer moet een netwerk opbouwen, al was het maar om dingen te kunnen bespreken of een luisterend oor te vinden. Je moet leren die behoeften zelf op te vangen."

Dan komen we dus terug bij de waarden waar u het in een eerder artikel over had ...

M. M.: "Je waarden bepalen wie je bent. Ze helpen je om te slagen in wat je onderneemt. Neem bijvoorbeeld een baas die in zijn professionele leven graag mensen coacht en helpt. Wel, na de overdracht van zijn bedrijf is er niets dat hem ervan weerhoudt dat te blijven doen. Want anders gaat hij zich maar vervelen … Geloof me, ik spreek uit ervaring. (lacht)"