Hoe rap herstellen we van de coronacrisis?

Dat COVID-19 geen gewoon griepje is, is intussen meer dan duidelijk. Maar ook de crisis die het coronavirus veroorzaakt in de economie en op de beurzen kent geen voorgaande.

Aanvankelijk maakten beleggers zich niet al te veel zorgen over de uitbraak van het coronavirus, dat pas na een tijd zijn naam COVID-19 kreeg. Zelfs niet toen de aandelenmarkten terugvielen. De beurzen waren de vorige grote virusepidemies ook snel te boven gekomen. Zo verloren de aandelen in China ten tijde van de SARS-epidemie in 2003 slechts 9% van hun waarde, maar drie maanden later stonden ze er al 30% hoger. Iets soortgelijks gebeurde bij de uitbraken van het ebolavirus en het zikavirus. Dus waarom zou het nu anders zijn?

Voor doorwinterde beleggers hangen beurzen en crisissen trouwens samen. Sinds de eeuwwisseling verteerden ze onder meer al het uiteenspatten van de internetbubbel in 2000, de terroristische aanslagen van 11 september 2001, de financiële crisis van 2008 en de Griekse crisis in 2010. En oudere lezers zullen zich ook nog Zwarte Maandag van 19 oktober 1987 herinneren.

Anders

Waarom zou deze crisis dan anders zijn? Volgens de Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs is het de eerste grote wereldwijde crisis uit de moderne tijd die veroorzaakt wordt door een virus, zonder dat er een adequate behandeling voor is.

De inzet van monetaire bestrijdingsmaatregelen zoals renteverlagingen en het verschaffen van extra liquiditeit verminderen de angst voor de ziekte niet, terwijl ze wel hielpen bij crisissen die werden veroorzaakt door marktfenomenen zoals de schuldencrisis of het ineenstorten van het hedgefonds LTCM. Bovendien waren de rentes al heel laag bij het uitbreken van de crisis.

Er zal pas achteraf vergeleken kunnen worden met andere crisissen op de financiële markten. In een recente studie analyseerde Goldman Sachs alvast alle terugvallen van de (Amerikaanse) beurs met meer dan 20% sinds 1835. Het leverde een gemiddelde terugval van de koersen met 38% op, met een uitschieter van 85% tijdens de Grote Depressie van 1929-1932.

Drie types

Goldman Sachs zag drie belangrijke crisistypes. De eerste is een cyclische terugval, die samenhangt met het op- en afgaan van de economische conjunctuur en die we onder meer in het begin van de jaren ’80 en ’90 kenden. De tweede wordt veroorzaakt door structurele onevenwichten. Hierbij denken we onder meer aan het uiteenspatten van de internetbubbel of aan diverse implosies van vastgoedmarkten. De derde soort wordt in gang gezet door een externe schok zoals een aanslag of een petroleumcrisis.

De financiële crisis als gevolg van een conjuncturele terugval werd gemiddeld binnen de 27 maanden overbrugd. Bij een structurele aanpassing was dat 42 maanden. Bij een externe schok slechts 9 maanden. Maar ook al kan de COVID-19-crisis in deze laatste categorie worden geplaatst, een echte vergelijking met voorgaande is er niet.

« Hoe zwaar de economische impact zal zijn van de sanitaire crisis, zal allereerst afhangen van hoe lang de lockdowns in de diverse regio’s blijven duren en de impact daarvan op de bedrijfsresultaten. Ook zal dit afhangen van hoe efficiënt de massieve fiscale en monetaire ondersteuningspolitiek zullen werken om de economische schade te beperken. In tegenstelling tot de financiële crisis in 2008, is het vandaag bemoedigend te zien dat centrale banken en lokale overheden nu onmiddellijk en met een massief arsenaal aan maatregelen de economische activiteit proberen te ondersteunen. Het ritme van herneming van economische activiteit zal evenwel niet parallel verlopen: zo zijn landen of regio’s waar de economie sterk verweven is met grondstoffen en meer bepaald olieproductie, dubbel getroffen door de samenloop van de sanitaire crisis met de oliecrisis”, zo besluit Marc Danneels, Chief Investment Officer bij Beobank.