De verkoopgolf op de aandelenmarkten leidde tot de slechtste jaarstart van de beurzen sinds decennia. De ravage is dan ook groot. Op amper enkele dagen tijd gingen wereldwijd vele honderden miljarden euro’s in rook op. Heel wat spaarders en beleggers vragen zich ongetwijfeld af of het nog wel loont om te beleggen. Kunnen we niet beter ons vermogen veiligstellen door alle (aandelen)fondsen te verkopen en het geld op een spaarrekening te parkeren?
Waarom daalt de beurs?
Laat ons eerst eens kijken naar de aanleiding van de beurscorrectie. De paniek begon in China waar de autoriteiten zelfs herhaaldelijk de aandelenhandel moest stilleggen omdat de koersen op korte tijd te hard waren gedaald. De malaise in China zette vervolgens ook andere beurzen op verlies omdat beleggers zich ernstig zorgen maakten over de groei van de Chinese economie. Die bedroeg in 2011 nog 9,5 procent en is vervolgens jaarlijks gedaald tot niet eens 7 procent vorig jaar. Volgens de OESO zou de economie in China tegen volgend jaar nog slechts 6,2 procent groeien. Dat lijkt weinig, maar is nog altijd veel voor een economie die nu al, na de Amerikaanse, de op een na grootste ter wereld is. Het is zelfs logisch dat de groei op termijn verder daalt tot 5 of zelfs 4 procent. De komende jaren zou de groei ook vooral moeten komen van de binnenlandse consumptie en niet van de export. Die ommekeer vergt tijd en beleggers zijn nu eenmaal ongeduldig.
China is niet de enige zorg. Beleggers stellen zich ook vragen over de duurzaamheid van, bijvoorbeeld, de Amerikaanse economie. Investeringen van ondernemingen zullen wellicht veel minder toenemen dan verwacht. De reden daarvoor is de forse daling van de grondstoffenprijzen en dan vooral de olieprijs. Terwijl analisten verwachtten dat de olieprijs in 2016 gemiddeld 55 dollar per vat zou bedragen zakte de olieprijs begin dit jaar tot amper meer dan 30 dollar per vat. Bijgevolg zullen grote Amerikaanse olieconcerns hun winsten zien dalen en veel minder investeren.
Ieder nadeel heeft ook een voordeel
De financiële markten drijven altijd op sentiment. De ene dag of maand zijn beleggers euforisch, de volgende dag voorspellen ze het einde van de wereld. Enige nuance is gepast. Persoonlijk geloof ik alvast niet in het stilvallen van de Chinese groeimotor. Integendeel. Op termijn zal China in alle opzichten domineren. De vraag is niet of, maar wel wanneer de Chinese economie de grootste ter wereld zal worden. Zelfs aan een veel lager groeiritme dan nu is de Chinese expansie niet te stoppen.
Dat de grondstoffensector en de olie-industrie het moeilijk hebben is een feit. Maar dat nadeel is voor anderen dan weer een voordeel. Door de lage prijzen betalen gezinnen minder voor diesel, benzine en stookolie. Het geld dat de consument bespaart op die producten kan hij anders besteden.
Wat nu?
De economische groei in het westen is laag en zal nog lang beperkt blijven. Maar dat is niets nieuws. De zwakke economie zal ertoe leiden dat de Europese Centrale Bank de rente in euro nog lang erg laag zal houden en dat de stijging van de rente in dollar veel minder snel zal doorgevoerd worden dan verwacht. Spaarders zullen dus nog lang geconfronteerd worden met een erg lage rente. Daarom is enkel cash aanhouden geen optie. Wie wat wil verdienen zal bijgevolg zijn centen ook moeten spreiden over (aandelen)fondsen. Wie gespreid in de tijd belegt doet op lange termijn zelfs zijn voordeel aan koersdalingen op de beurs. Hij kan immers de deelbewijzen van fondsen goedkoper aankopen, waardoor zijn gemiddelde aankoopprijs daalt en het rendement van de portefeuille op termijn zal toenemen.
De volatiliteit en wispelturigheid van de beurzen wordt wellicht een belangrijk gegeven in 2016. Wie niet houdt van grote schommelingen kan beleggen in flexibele gemengde fondsen (patrimoniumfondsen). Die houden doorgaans weinig beleggingen in aandelen aan wanneer het stormt op de beurzen. Een belegging in aandelen met hoge dividenden is ook een optie. Een duurzaam en hoog dividendrendement legt immers vaak een bodem onder de koers van het aandeel. Nogal wat fondsbeheerders bieden fondsen aan die focussen op aandelen met een hoog dividendrendement.
Paniek is altijd een slechte raadgever. Wie steeds verkoopt als de markten een pandoering krijgen en enkel koopt na een heropleving van de beurs zal geld verliezen. Het is veel beter om op lange termijn te kijken en daarom maandelijks consequent een bedrag te beleggen. Zo koop je duur in goede tijden en kan je profiteren van koersdalingen in moeilijke tijden.
Pascal Paepen
Columnist & Docent Bank en Beurs aan de KU Leuven, Campus Brussel en de Thomas More Hogeschool
