Financiële markten : terugblik 2017 en vooruitblik 2018

2017 was een jaar vol verrassingen: Europese verkiezingen, Brexit, Trump… Eén ding is zeker: in 2018 moeten beleggers rekening houden met verhoogde volatiliteit en hun portefeuille selectief en actief beheren. Welke aandelen en obligaties kiest u best?

2017: onverwachte wendingen

Alle voorspellingen lieten het vorig jaar afweten. In Europa bleef de gevreesde volatiliteit grotendeels uit door positieve macro-economische cijfers en goed politiek nieuws. De Eurostoxx 50 stond in december zo’n 8% hoger dan op 1 januari. Ook in de VS werden de koersen de hoogte in gestuwd: de Dow Jones eindigde 20% hoger dan begin 2017. Tegelijk stelde het Trump-beleid teleur en moest de dollar ondanks de stijgende rentetrend aan kracht inboeten, wat winstgevendheid van Amerikaanse bedrijven onder druk zette. In combinatie met de gestegen aandelenkoersen waren de Amerikaanse aandelen tegen eind 2017 behoorlijk duur.

Maar dé grote verrassing van het jaar waren de groeilanden: die behoorden tot de best presterende markten wereldwijd. De Aziatische economieën profiteerden van de stabiele Chinese economie, wat resulteerde in een sterke conjunctuur en aantrekkelijke aandelenwaarderingen. Groeilandenobligaties profiteerden daarnaast van hogere couponrendementen en ook de koers van de groeilandenmunten deed het goed.

Last but not least evolueerden ook de inflatie en de grondstoffenprijzen anders dan verwacht. De verwachte reflatie in de VS en Europa bleef uit. De klassieke prikkels voor hogere prijzen blijken niet meer te werken, o.a. omwille van nieuwe trends zoals online shopping, big data en nieuwe technologieën. Idem dito bij de grondstoffen: zo weegt de zoektocht naar hernieuwbare energie bijvoorbeeld op de olieprijzen. De grote winnaar? De technologiebedrijven.

2018: vergrote kans op zenuwachtigheid en volatiliteit

De beurzen beginnen het jaar met sterke groeicijfers, positieve macro-economische indicatoren, een synchroon economisch verloop in de wereldwijde topregio’s en lage inflatiecijfers. Tegen die achtergrond moeten we in 2018 rekening houden met een vergrote kans op zenuwachtigheid en verhoogde volatiliteit. Het minste tegenvallend nieuws kan de markt beroeren. De risico’s zijn legio: tegenvallende economische cijfers, toenemende geopolitieke spanningen, technische correcties …

Rem op de inflatie

De inflatie wordt afgeremd door structurele hervormingen van de arbeidsmarkt, de mondialisering en de vergrijzing van de arbeidsmarkt en de druk op zowel consumptieprijzen als grondstoffen- en energieprijzen. Daarnaast tekenen we zeer lage of geen loonstijgingen op in de laagste loonklassen, vooral in de VS. Allemaal elementen die de inflatie ook in 2018 zullen afremmen.

De hoge aandelenwaarderingen en dure obligatiemarkten nopen beleggers in 2018 tot selectiviteit en actief beheer.

Op naar een normalisatie van de monetaire politiek

De centrale banken blijven een eerder ondersteunende en losse monetaire politiek voeren. Toch moeten beleggers zich stilaan klaarmaken voor een normalisatie van de monetaire politiek, evenwel zonder bruuske renteverhogingen. Maar het is duidelijk dat de monetaire teugels worden aangehaald. Zo is de Fed in de VS gestopt met het opkopen van obligaties en het afbouwen van haar balans. Ook de beleidsrente werd al een paar keer opgetrokken. De Amerikaanse rentecurve wordt steeds platter en dat is vaak de voorbode van een recessie. Zo ver is het nog niet in Europa. Het ECB zal minstens tot september het obligatie-opkoopprogramma verderzetten, waardoor de beleidsrente wellicht op hetzelfde niveau blijft. Maar de intensiteit werd wel gehalveerd, waardoor de Europese rentecurve de komende maanden steiler wordt.

China blijft de groeimotor van de wereld

Daarnaast loont het in 2018 ook de moeite China in het oog te houden. De hoge schuldengraad – 270% van het BBP - is nog altijd normaal in het licht van de groeiende middenklasse. Bovendien laat het centraal gestuurd economisch beslissingsmodel de overheid toe snel in te grijpen indien nodig. Dat bewees het al vorig jaar. In 2018 verwachten we echter geen double-digit groeicijfers, wel een stabiel groeiritme van 6,5% per jaar. China blijft dus de groeimotor van de wereld, zij het aan een lager tempo dan voordien.

Wat betekent dit concreet voor u als belegger?

De hoge aandelenwaarderingen en dure obligatiemarkten nopen beleggers in 2018 tot selectiviteit en actief beheer. De tijd van slaafs de markten volgen, ligt definitief achter ons.

Wat aandelenbeleggingen betreft, liggen de kaarten in Europa uitgesproken goed. Met stijgende waarderingen gaat u best voor een combinatie van beheerstijlen: kwaliteitsaandelen die nog niet te duur zijn én groeiaandelen. Amerikaanse aandelen beginnen stilaan erg duur te worden, maar hebben nog steeds een plaats in een gespreide portefeuille, zeker actieve beleggingsfondsen. Ga op zoek naar aandelen die een duurzaam groeipotentieel hebben. Dat geldt trouwens voor alle ontwikkelde markten: dit jaar is het selecteren van de juiste bedrijven mogelijk belangrijker dan de regio. Dynamische beleggers hebben er baat bij ook Asia-Pacific te volgen: vooral Japanse aandelen zijn aantrekkelijk gewaardeerd. Wat de groeilanden betreft: die waren top in 2017 en 2018 ziet er niet anders uit. Een gediversifieerde aanpak blijft echter belangrijk: spreid uw portefeuille daarom over de verschillende regio’s.

Het grootste risico voor de obligatiemarkt is een stijging van de rentevoeten. Dit mag u echter niet afschrikken: in een gediversifieerde portefeuille blijven obligaties belangrijk om mogelijke schokken op te vangen. De beleggingsstrategieën zijn evenwel fundamenteel veranderd: dalende rentevoeten leveren niet langer automatisch winst op. Rendement veronderstelt een doorgedreven beheer inzake rentegevoeligheid (duration), looptijden en positionering op de rentecurve. De combinatie met alternatieve types obligaties biedt ook mogelijk soelaas tegen stijgende rentecurves: daarom geeft u best de voorkeur aan flexibele fondsen die tactisch inspelen op winstgevende segmenten. De groei van de markt heeft ook minder goede schulduitgevers aangetrokken. Selectiviteit, flexibiliteit en professioneel beheer zijn daarom meer dan ooit belangrijk. Groeilandenobligaties, ten slotte, blijven een belangrijke waarde: ze bieden aantrekkelijke couponrendementen en genieten van de verbeterde economische situaties.